- 主
- zhǔ1. қожа, қожайын, би, отағасы, ие, еге
主客 — үй иесі мен қонақ, отағасы мен мейман
企业主 — кәсіпорын иесі
主权国家 — егеменді мемлекет, егеменді ел
物主 — меншік иесі, зат иесі, ақы иесі, дүние иесі
主妇 — бике, бибі, бәйбіше
2. бекім, ұйғарым, дәріптеме, шешім, қуаттама, байлам, көзқарас, пікір, ой, ақыл, ес他这人很有主见 — өзі бір ақылды кісі екен
我一时心里没主 — қапелімде есім шығып кеткені ғой
3. аға, бас, басалқа, тұтқа, тірек, тұлға, қазық, негіз, түп, төркін, қайнар, көз, түйін, өзек主宾席 — аға қонақтар орны, сыйлы меймандар дастарқаны, бас меймандар орны, сыйлы кісілер дастарқаны
主刀 — аға операцияты, пышақ басы
主唱 — бас әнші, негізгі әнші
主名 — бас қылмыскер
主上 — патша ағзам, патша
主将 — бас қолбасшы, аға қолбасы, аға сардар
主鞭 — бас жаттықтырушы
班主任 — бас мұғалім сынып меңгерушісі
主笔 — бас редактор, аға қаламгер
主辱臣死 — патшасының намысы үшін жанын тию, қожайнының намысы жолында жанынан кешу
预防为主 — сақтануды негіз ету
4. билеп-төстеу, әкімшілік құру, үстемдік жүргізу, билік алу, бас болу, ел билеу, басқару, билеу, меңгеру, игеру, жүргізу, істеу主使 — істету, қылдыру, айтақтау, желіктіру
主政 — үкімет басына келу, үстемдік жүргізу, үкімет билеу, әкімшілік құру, билікке шығу
主持公道 — әділдік істеу, әділдік ету, әділін айту, әділдікті жақтау, әділетті қостау
主宰一切 — бәрін өзі билеп-төстеу, бәрін өзі ғана деңгелек айналдыру, бәрін бір өзі билеу, бәрін жалғыз өзі меңгеру, бәріне үстемдік жүргізу, бәрінен үстем тұру
主持人 — жүргізуші, басқарушы
5. білдіру, аңғарту, емексіту, байқату, елестету, сездіру左眼跳主财 — сол қабағыңның тартуы дәулет бітерін білдіреді
晚霞主晴 — кешкі шабақ аспанның ашыларын аңғартады
6. Құдай Тағала, Алла Тағала, Жаппар ием, Құдай, Тәңір, Алла, Жасаған, Жаратқан, Пәруардігер, Раббы, Хақ我的主啊! — я, Раббым, уа, Жаппар ием!
主日 — жексенбі күні, жексенбі
汉哈简明辞典 (Қытайша-қазақша қысқаша сөзді). 2014.